Orta Çağ’da Akdeniz’de Müslüman Devletler Tarafından Kullanılan Çok Amaçlı Bir Gemi: Berkûs
Müslümanlar, Hz. Osman’ın halifeliği döneminde (23-35/644-656) Akdeniz’de faaliyet göstermeye başlamıştır. Bu süreç, İslâm donanmasının oluşumu ve denizcilik alanındaki ilk girişimler açısından önemli ve kritik bir dönemi temsil etmektedir. Denizciliğe yapılan yatırımlar Halife Osman zamanında karşı...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Duzce University
2025-06-01
|
| Series: | Düzce İlahiyat Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4790902 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Müslümanlar, Hz. Osman’ın halifeliği döneminde (23-35/644-656) Akdeniz’de faaliyet göstermeye başlamıştır. Bu süreç, İslâm donanmasının oluşumu ve denizcilik alanındaki ilk girişimler açısından önemli ve kritik bir dönemi temsil etmektedir. Denizciliğe yapılan yatırımlar Halife Osman zamanında karşılığını vermiş ve bu sayede Kıbrıs fethedilmiştir. Başlangıçta sadece kürekle hareket edebilen gemilere sahip olan Müslümanlar, zamanla hem kürekle hem de yelkenle hareket edebilen gemiler inşa ederek, gelişen teknolojiye uyum sağlamış ve Akdeniz’de güçlü bir hakimiyet kurmayı başarmışlardır. Câhiliye Dönemi’nde Hicaz Arapları, askerî ve ticarî anlamda denizciliğe ilgi göstermemiştir. Ancak fetih düşüncesinin etkisiyle denizciliğe ilgi duymaya başlamış ve bu alandaki bilgi ve tecrübeyi fethedilen bölgelerdeki yerel halktan edinmiştir. Çoğu Rum ve Kıptî olan mühendis ve işçilerden öğrenilen bilgi ve tecrübeyle, bir deniz savaşında ihtiyaç duyulan ağır silahları taşıyan levazım gemilerini, kuşatma gemilerini ve çarpışma gemilerini inşa etmiş, zamanla bu gemiler Akdeniz ülkelerindeki deniz kuvvetlerinin envanterlerinde yer almıştır. Müslüman Araplar, erken denilebilecek bir zamanda kendi ürettikleri gemilerle Doğu Akdeniz’i Bizans donanmasına kapatırken Batı Akdeniz’de de Bizans donanmasının hareketlerini sınırlandırmıştır. Denizcilik alanında Bizans’a karşı önlem alan Müslümanlar, teknolojisini Bizans’tan aldıkları gemileri kendi kültürlerine göre uyarlamış ve onlara yeni isimler vermiştir. Ülkemizde denizcilik alanında bazı araştırmalar yapılmasına rağmen gerek askerî gerek ticarî anlamda denizcilik sahasında kullanılan gemiler hakkında kapsamlı bir araştırma yapılmamıştır. Bu araştırmada ülkemiz gemicilik literatüründeki boşluğa katkı sunmak amacıyla Orta Çağ boyunca Akdeniz’de kullanılan savaş gemilerinden “Berkûs” isimli gemi ele alınmıştır. Kapsamı “Orta Çağ’da Akdeniz” ile sınırlı tutulan araştırmada elde edilen veriler analiz edilerek sunulmuştur. |
|---|---|
| ISSN: | 2980-2814 |