Bir Tahrîrât Ekolü Olarak Sûfî Mesleği: Asli Kaynakları Ekseninde Bir İnceleme
Sahih kıraatlerin erken dönemlerde sözlü gelenek aracılığıyla aktarımı, hicri dördüncü asırdan itibaren yazılı metinlerle (asli kaynak) desteklenmiştir. Kıraat literatüründe temel kaynak kabul edilen bu eserler sonraki dönemlerde farklı yöntem ve ilkelerle incelemeye tabi tutulmuştur. Yapılan bu inc...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Bursa Uludağ University
2025-06-01
|
| Series: | Uludağ İlahiyat Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4643151 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1839636616362065920 |
|---|---|
| author | Mustafa Doğan |
| author_facet | Mustafa Doğan |
| author_sort | Mustafa Doğan |
| collection | DOAJ |
| description | Sahih kıraatlerin erken dönemlerde sözlü gelenek aracılığıyla aktarımı, hicri dördüncü asırdan itibaren yazılı metinlerle (asli kaynak) desteklenmiştir. Kıraat literatüründe temel kaynak kabul edilen bu eserler sonraki dönemlerde farklı yöntem ve ilkelerle incelemeye tabi tutulmuştur. Yapılan bu incelemeler sonucunda ekol (meslek) olarak anılan metotlar ortaya çıkmıştır. Bu makale, 18. yüzyılda İstanbul’da ortaya çıkan ve Ahmed es-Sûfî mesleği olarak bilinen tahrîrât metodunun kıraat tarihindeki yerini ve mesleğin tercihlerini asli kaynakları esas alarak derleyen çalışmaları incelemektedir. Sûfî mesleği, kendine özgü inceleme ve değerlendirme metoduyla öne çıkan bir tahrîrât ekolüdür. Kıraat edebiyatında, farklı mesleklerin tercihlerini bir araya getiren eserler, o mesleğin temel kaynağı olarak kabul edilir. Ancak, Sûfî mesleğinin tercihlerini ve bu tercihlerin altındaki gerekçeleri içeren müstakil bir eser bulunmamaktadır. Bu durum, Sûfî mesleği esas alınarak yapılan kıraat eğitimini ve bu meslek üzerine yapılan akademik çalışmaları zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada incelenen kıraat eğitim materyalleri (kürrâse, kavâid defterleri ve ders notları) Sûfî mesleğinin kaynakları olarak kabul edilebilir niteliktedir. Ahmed es-Sûfî’ye nispet edilen Meslek-i Şeyḫ Aḥmed es-Ṣûfî adlı eserin aidiyeti ise zayıf bulunmuştur. Abdullah el-Eyyûbî’ye ait Mîzânü’l-ḳurrâʾi’l-ʿaşera adlı eser ise kısmen (Îtilâf, Mansûrî ve İzmîrî ekolleriyle ittifak ettiği hususlarda) bu mesleğin kaynağı olarak değerlendirilebilir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-e5c946bcd90749ec930a0c9e79f34b9a |
| institution | Matheson Library |
| issn | 2980-2482 |
| language | English |
| publishDate | 2025-06-01 |
| publisher | Bursa Uludağ University |
| record_format | Article |
| series | Uludağ İlahiyat Dergisi |
| spelling | doaj-art-e5c946bcd90749ec930a0c9e79f34b9a2025-07-07T11:56:46ZengBursa Uludağ UniversityUludağ İlahiyat Dergisi2980-24822025-06-01341437210.51447/uluid.16473431779Bir Tahrîrât Ekolü Olarak Sûfî Mesleği: Asli Kaynakları Ekseninde Bir İncelemeMustafa Doğan0https://orcid.org/0009-0008-3411-9321BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİ, TEMEL İSLAM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ, KUR'AN-I KERİM OKUMA VE KIRÂAT İLMİ ANABİLİM DALISahih kıraatlerin erken dönemlerde sözlü gelenek aracılığıyla aktarımı, hicri dördüncü asırdan itibaren yazılı metinlerle (asli kaynak) desteklenmiştir. Kıraat literatüründe temel kaynak kabul edilen bu eserler sonraki dönemlerde farklı yöntem ve ilkelerle incelemeye tabi tutulmuştur. Yapılan bu incelemeler sonucunda ekol (meslek) olarak anılan metotlar ortaya çıkmıştır. Bu makale, 18. yüzyılda İstanbul’da ortaya çıkan ve Ahmed es-Sûfî mesleği olarak bilinen tahrîrât metodunun kıraat tarihindeki yerini ve mesleğin tercihlerini asli kaynakları esas alarak derleyen çalışmaları incelemektedir. Sûfî mesleği, kendine özgü inceleme ve değerlendirme metoduyla öne çıkan bir tahrîrât ekolüdür. Kıraat edebiyatında, farklı mesleklerin tercihlerini bir araya getiren eserler, o mesleğin temel kaynağı olarak kabul edilir. Ancak, Sûfî mesleğinin tercihlerini ve bu tercihlerin altındaki gerekçeleri içeren müstakil bir eser bulunmamaktadır. Bu durum, Sûfî mesleği esas alınarak yapılan kıraat eğitimini ve bu meslek üzerine yapılan akademik çalışmaları zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada incelenen kıraat eğitim materyalleri (kürrâse, kavâid defterleri ve ders notları) Sûfî mesleğinin kaynakları olarak kabul edilebilir niteliktedir. Ahmed es-Sûfî’ye nispet edilen Meslek-i Şeyḫ Aḥmed es-Ṣûfî adlı eserin aidiyeti ise zayıf bulunmuştur. Abdullah el-Eyyûbî’ye ait Mîzânü’l-ḳurrâʾi’l-ʿaşera adlı eser ise kısmen (Îtilâf, Mansûrî ve İzmîrî ekolleriyle ittifak ettiği hususlarda) bu mesleğin kaynağı olarak değerlendirilebilir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4643151qirāʾāttaḥrīrātistanbul schoolmaslak of ṣūfīaḥmad al-ṣūfī.kıraattahrîrâti̇stanbul tarikisûfî mesleğiahmed es-sûfî. |
| spellingShingle | Mustafa Doğan Bir Tahrîrât Ekolü Olarak Sûfî Mesleği: Asli Kaynakları Ekseninde Bir İnceleme Uludağ İlahiyat Dergisi qirāʾāt taḥrīrāt istanbul school maslak of ṣūfī aḥmad al-ṣūfī. kıraat tahrîrât i̇stanbul tariki sûfî mesleği ahmed es-sûfî. |
| title | Bir Tahrîrât Ekolü Olarak Sûfî Mesleği: Asli Kaynakları Ekseninde Bir İnceleme |
| title_full | Bir Tahrîrât Ekolü Olarak Sûfî Mesleği: Asli Kaynakları Ekseninde Bir İnceleme |
| title_fullStr | Bir Tahrîrât Ekolü Olarak Sûfî Mesleği: Asli Kaynakları Ekseninde Bir İnceleme |
| title_full_unstemmed | Bir Tahrîrât Ekolü Olarak Sûfî Mesleği: Asli Kaynakları Ekseninde Bir İnceleme |
| title_short | Bir Tahrîrât Ekolü Olarak Sûfî Mesleği: Asli Kaynakları Ekseninde Bir İnceleme |
| title_sort | bir tahrirat ekolu olarak sufi meslegi asli kaynaklari ekseninde bir inceleme |
| topic | qirāʾāt taḥrīrāt istanbul school maslak of ṣūfī aḥmad al-ṣūfī. kıraat tahrîrât i̇stanbul tariki sûfî mesleği ahmed es-sûfî. |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4643151 |
| work_keys_str_mv | AT mustafadogan birtahriratekoluolaraksufimeslegiaslikaynaklarıeksenindebirinceleme |