Arkaik Dönem Yunan Mimarisinde Grotesk İzler: Gorgon-Medusa
Trajedi ve mizahı ironik bir şekilde imgeye dönüştüren Grotesk bilinçaltındaki korkuları, gülünç tuhaflıkları ve insana rahatsızlık veren duyguları ortaya çıkaran bir bezeme tarzı olarak karşımıza çıkmaktadır. Groteskin Batı sanatındaki ilk örneklerine Yunan sanatı hatta Yunan sanatının etkilendiği...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Atatürk University
2025-06-01
|
| Series: | Journal of Literature and Humanities |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4324848 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Trajedi ve mizahı ironik bir şekilde imgeye dönüştüren Grotesk bilinçaltındaki korkuları, gülünç tuhaflıkları ve insana rahatsızlık veren duyguları ortaya çıkaran bir bezeme tarzı olarak karşımıza çıkmaktadır. Groteskin Batı sanatındaki ilk örneklerine Yunan sanatı hatta Yunan sanatının etkilendiği Doğu sanatında rastlanmasına rağmen TDK sözlüğünde Grotesk unsurların “ante quem”i Roma dönemine kadar götürülmektedir ve yapılan birçok çalışmada Roma ve Hıristiyanlık sonrası sanat çalışmaları ön plana çıkarılmaktadır. Grotesk çalışmalara bakıldığında; bu tarzın daha da gerilere götürülebileceği anlaşılmaktadır. Yunan sanatındaki özellikle mimarideki örnekleri Gorgon-Medusa tarzında Arkaik dönemde gelenekselleşerek yaygınlık göstermiştir. Bu bağlamda mimaride daha çok mitolojik anlatımlarla kendini gösteren Grotesk sanatın Batı’daki gelişiminin ilk örneklerine Pagan sanatta rastlanılmakta daha sonraları Hıristiyan sanatında devam ederek kilise gibi dinsel işlevli mekanlarda kullanılmaya başlandığı anlaşılmaktadır. Grotesk unsurlar bir yandan korkunç iken öbür yandan komik olabilmektedir ve bu yönüyle özünde bir zıtlık barındırarak aynı zamanda trajedi ile komediyi birleştirmektedir. Çalışmanın konusu olan Yunan mimarisinde işlenen ve Yunan mitolojisinde geçen Gorgonlar, gerek imgelem gerekse biçimsel açıdan Grotesk bir tema oluşturmaktadır. Grotesk sanatın içinde barındırdığı çelişik kavramlar ve anlamsal özellikleri Medusa’nın Yunan mitolojisindeki trajik öyküsü ve işlevi, sanat yapıtlarına yansıma durumunun birbiriyle örtüşmesinden ötürü Gorgon-Medusa ve mimarideki yansıması çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada literatür tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada, Arkaik dönem Yunan mimarisinde “Gorgonlar”dan özellikle “Gorgon-Medusa” betimlemelerinin görüldüğü bazı tapınak yapısını irdeleyerek Grotesk unsurların Doğu sanatındaki etkilerini de vurgulayarak Yunan sanatında işlendiği ve bu Grotesk unsurları biçim ve mana yönleriyle ortaya koymak amaçlanmıştır. |
|---|---|
| ISSN: | 2822-4779 |