Seyyid Abdülhakîm Arvâsî’nin er-Riyazü’t-Tasavvufiyye Adlı Eserinde Hadis Kullanımı
Hz. Peygamber’in vefatından sonra İslâm’ın öğretileri farklı ilim dallarına konu olmuştur. Bunlar içerisinde ahlâkî ve manevî öğretiler hem hadis hem de tasavvuf ilmînin konusu olmuştur. Tasavvuf ilmi Kur’an ve sünnet çerçevesinde şekillenmiştir. Her ne kadar mutasavvıfların kendine has bazı delil...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Burdur Mehmet Akif Ersoy University
2025-06-01
|
| Series: | Burdur İlahiyat Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4650119 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1839636451830005760 |
|---|---|
| author | Yusuf Açıkel Ahmet Göktürk |
| author_facet | Yusuf Açıkel Ahmet Göktürk |
| author_sort | Yusuf Açıkel |
| collection | DOAJ |
| description | Hz. Peygamber’in vefatından sonra İslâm’ın öğretileri farklı ilim dallarına konu olmuştur. Bunlar içerisinde ahlâkî ve manevî öğretiler hem hadis hem de tasavvuf ilmînin konusu olmuştur. Tasavvuf ilmi Kur’an ve sünnet çerçevesinde şekillenmiştir. Her ne kadar mutasavvıfların kendine has bazı delillendirme yöntemleri olsa da sahih bilginin kaynağını tespit bağlamında tasavvufun öğretilerinin temelleri kitap ve sünnette aranmıştır. Abdülhakîm Arvâsî, 1860 tarihinde Van’ın Başkale ilçesinde dünyaya gelmiş, ilk eğitimini babasından aldıktan sonra çeşitli âlimlerden dinî ve fennî ilimler tahsil etmiştir. Bunun yanı sıra çeşitli tarikatlardan icazet alarak Nakşîbendiyye’nin Hâlidiyye koluna intisap etmiştir. Osmanlı Devleti’nin son yılları ile Cumhuriyet döneminin ilk zamanlarında yaşamıştır. Başkale'de medrese ve kütüphane kurarak eğitim vermiş, bölgedeki Şiilik hareketine karşı koymuştur. Rus işgalinin bölgede yaygınlaşması neticesinde Musul’a göç etmiş, daha sonra Adana ve Eskişehir’de bir müddet yaşadıktan sonra İstanbul’a göç ederek buraya yerleşmiştir. İstanbul'da Kaşgarî Dergâhı’nda şeyhlik vazifesini yürütürken tekkeler kapatılınca Beyoğlu Ağa ve Beyazıt Camilerinde dersler vermiştir. Abdülhakîm Arvâsî bu dönemde doğuda ilmî sahada önemli çalışmalar yapmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nde bazı dönüşümlerin ve karışıklıkların olduğu bir dönemde yaşayan Arvâsî, tasavvuf ve diğer ilimlerde yazdığı çalışmalar ve etkilediği fikir adamları vesilesiyle etkisi günümüze kadar devam etmiştir. Bu çalışmanın amacı Arvâsî’nin er-Riyâzü’t-Tasavvufiyye adlı eserindeki hadis rivayetlerinin sıhhat durumunu tespit etmektir. Söz konusu eserini müderris olduğu yıllarda kendi ders kitabını oluşturmak için kaleme almıştır. Eserde tasavvufun tanımına, gayesine ve vahdet-i vücûd, zikir, istikamet, rıza, murakabe ve benzeri yetmiş kadar tasavvufî kavramın açıklamalarına yer verilmiştir. Tabii ki eser, detaylı bir tasavvuf incelemesi olmayıp bir ders kitabı olduğundan konular özet halinde ele alınmıştır. Mezkûr eserde on iki temel tasavvuf kavramı açıklanırken bazı hadislere yer verilmiş, ancak hadislerin kaynakları ve sıhhat durumları belirtilmemiştir. Bu durum genel olarak tasavvuf ehlinin hadislere yaklaşımını yansıtmaktadır. Hadislerin senedsiz rivayet edilmesi, mana ile aktarılması ve keşf/ilham gibi yollarla sıhhatinin belirlenmesi gibi hususlar, tasavvuf ehlinin yöntemleri arasındadır. Bu araştırmada temel hadis kaynaklarına, tahriç ve etraf kitaplarına başvurulmuştur. Bu sahada yapılan güncel çalışmalar da göz ardı edilmeden, gerekli durumlarda istifade edilmiştir. Genel olarak hadislerin tespiti noktasında birincil kaynaklara müracaat edilmiş, ayrıca eser hakkında bazı bilgilere de yer verilmiştir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-bf4a30ef09fb49a993f30a7c04f02010 |
| institution | Matheson Library |
| issn | 2980-2407 |
| language | Arabic |
| publishDate | 2025-06-01 |
| publisher | Burdur Mehmet Akif Ersoy University |
| record_format | Article |
| series | Burdur İlahiyat Dergisi |
| spelling | doaj-art-bf4a30ef09fb49a993f30a7c04f020102025-07-07T19:03:30ZaraBurdur Mehmet Akif Ersoy UniversityBurdur İlahiyat Dergisi2980-24072025-06-0110173810.59932/burdurilahiyat.1648923273Seyyid Abdülhakîm Arvâsî’nin er-Riyazü’t-Tasavvufiyye Adlı Eserinde Hadis KullanımıYusuf Açıkel0https://orcid.org/0000-0001-5444-4641Ahmet Göktürk1https://orcid.org/0000-0002-5806-2402SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİDiyanet İşleri BaşkanlığıHz. Peygamber’in vefatından sonra İslâm’ın öğretileri farklı ilim dallarına konu olmuştur. Bunlar içerisinde ahlâkî ve manevî öğretiler hem hadis hem de tasavvuf ilmînin konusu olmuştur. Tasavvuf ilmi Kur’an ve sünnet çerçevesinde şekillenmiştir. Her ne kadar mutasavvıfların kendine has bazı delillendirme yöntemleri olsa da sahih bilginin kaynağını tespit bağlamında tasavvufun öğretilerinin temelleri kitap ve sünnette aranmıştır. Abdülhakîm Arvâsî, 1860 tarihinde Van’ın Başkale ilçesinde dünyaya gelmiş, ilk eğitimini babasından aldıktan sonra çeşitli âlimlerden dinî ve fennî ilimler tahsil etmiştir. Bunun yanı sıra çeşitli tarikatlardan icazet alarak Nakşîbendiyye’nin Hâlidiyye koluna intisap etmiştir. Osmanlı Devleti’nin son yılları ile Cumhuriyet döneminin ilk zamanlarında yaşamıştır. Başkale'de medrese ve kütüphane kurarak eğitim vermiş, bölgedeki Şiilik hareketine karşı koymuştur. Rus işgalinin bölgede yaygınlaşması neticesinde Musul’a göç etmiş, daha sonra Adana ve Eskişehir’de bir müddet yaşadıktan sonra İstanbul’a göç ederek buraya yerleşmiştir. İstanbul'da Kaşgarî Dergâhı’nda şeyhlik vazifesini yürütürken tekkeler kapatılınca Beyoğlu Ağa ve Beyazıt Camilerinde dersler vermiştir. Abdülhakîm Arvâsî bu dönemde doğuda ilmî sahada önemli çalışmalar yapmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nde bazı dönüşümlerin ve karışıklıkların olduğu bir dönemde yaşayan Arvâsî, tasavvuf ve diğer ilimlerde yazdığı çalışmalar ve etkilediği fikir adamları vesilesiyle etkisi günümüze kadar devam etmiştir. Bu çalışmanın amacı Arvâsî’nin er-Riyâzü’t-Tasavvufiyye adlı eserindeki hadis rivayetlerinin sıhhat durumunu tespit etmektir. Söz konusu eserini müderris olduğu yıllarda kendi ders kitabını oluşturmak için kaleme almıştır. Eserde tasavvufun tanımına, gayesine ve vahdet-i vücûd, zikir, istikamet, rıza, murakabe ve benzeri yetmiş kadar tasavvufî kavramın açıklamalarına yer verilmiştir. Tabii ki eser, detaylı bir tasavvuf incelemesi olmayıp bir ders kitabı olduğundan konular özet halinde ele alınmıştır. Mezkûr eserde on iki temel tasavvuf kavramı açıklanırken bazı hadislere yer verilmiş, ancak hadislerin kaynakları ve sıhhat durumları belirtilmemiştir. Bu durum genel olarak tasavvuf ehlinin hadislere yaklaşımını yansıtmaktadır. Hadislerin senedsiz rivayet edilmesi, mana ile aktarılması ve keşf/ilham gibi yollarla sıhhatinin belirlenmesi gibi hususlar, tasavvuf ehlinin yöntemleri arasındadır. Bu araştırmada temel hadis kaynaklarına, tahriç ve etraf kitaplarına başvurulmuştur. Bu sahada yapılan güncel çalışmalar da göz ardı edilmeden, gerekli durumlarda istifade edilmiştir. Genel olarak hadislerin tespiti noktasında birincil kaynaklara müracaat edilmiş, ayrıca eser hakkında bazı bilgilere de yer verilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4650119hadithsufismnarrationabdülhakîm arvâsîcommental-riyad al-tasavvufiyyahadistasavvufrivâyetabdülhakîm arvâsîyorumer-riyazü't-tasavvufiyye |
| spellingShingle | Yusuf Açıkel Ahmet Göktürk Seyyid Abdülhakîm Arvâsî’nin er-Riyazü’t-Tasavvufiyye Adlı Eserinde Hadis Kullanımı Burdur İlahiyat Dergisi hadith sufism narration abdülhakîm arvâsî comment al-riyad al-tasavvufiyya hadis tasavvuf rivâyet abdülhakîm arvâsî yorum er-riyazü't-tasavvufiyye |
| title | Seyyid Abdülhakîm Arvâsî’nin er-Riyazü’t-Tasavvufiyye Adlı Eserinde Hadis Kullanımı |
| title_full | Seyyid Abdülhakîm Arvâsî’nin er-Riyazü’t-Tasavvufiyye Adlı Eserinde Hadis Kullanımı |
| title_fullStr | Seyyid Abdülhakîm Arvâsî’nin er-Riyazü’t-Tasavvufiyye Adlı Eserinde Hadis Kullanımı |
| title_full_unstemmed | Seyyid Abdülhakîm Arvâsî’nin er-Riyazü’t-Tasavvufiyye Adlı Eserinde Hadis Kullanımı |
| title_short | Seyyid Abdülhakîm Arvâsî’nin er-Riyazü’t-Tasavvufiyye Adlı Eserinde Hadis Kullanımı |
| title_sort | seyyid abdulhakim arvasi nin er riyazu t tasavvufiyye adli eserinde hadis kullanimi |
| topic | hadith sufism narration abdülhakîm arvâsî comment al-riyad al-tasavvufiyya hadis tasavvuf rivâyet abdülhakîm arvâsî yorum er-riyazü't-tasavvufiyye |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4650119 |
| work_keys_str_mv | AT yusufacıkel seyyidabdulhakimarvasininerriyazuttasavvufiyyeadlıeserindehadiskullanımı AT ahmetgokturk seyyidabdulhakimarvasininerriyazuttasavvufiyyeadlıeserindehadiskullanımı |