HÜSNÎ VE HZ. ALİ’NİN AHİDNÂMESİNİN SULTAN ABDÜLAZİZ İÇİN YAPILAN BİR TERCÜMESİ
Hüseyin Hüsnü Paşa, 19. yüzyıl Türk edebiyatında Hüsnî mahlasıyla şiirler yazarak divan tertip etmiş bir devlet adamıdır. Hz. Ali’nin Mısır’a vali olarak tayin ettiği Mâlik el-Eşter’e; Emirnâme, Ahidnâme, Vasiyetname adlarıyla anılan bir mektup gönderdiği kabul edilmektedir. Geleneğimizde yer alan b...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | German |
| Published: |
Ankara Haci Bayram Veli University
2025-06-01
|
| Series: | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4216447 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Hüseyin Hüsnü Paşa, 19. yüzyıl Türk edebiyatında Hüsnî mahlasıyla şiirler yazarak divan tertip etmiş bir devlet adamıdır. Hz. Ali’nin Mısır’a vali olarak tayin ettiği Mâlik el-Eşter’e; Emirnâme, Ahidnâme, Vasiyetname adlarıyla anılan bir mektup gönderdiği kabul edilmektedir. Geleneğimizde yer alan bu eseri Hüsnü Paşa Arapçadan Türkçeye çevirmiştir. Mütercim, söz konusu tercümeyi Selânik’te vali olarak görev yaptığı sırada gerçekleştirmiştir. Tercümenin ismini, Sultan Abdülaziz’e sunmasından ötürü Terceme-i Ahd-i Azîz koymuştur. Mezkûr tercümenin neşri, incelenmesi ve Hüsnü Paşa’nın hayatı çalışmamızın konusunu teşkil etmektedir. Terceme-i Ahd-i Azîz’in yazma eser kütüphanelerinde ikisi mücellet biri evrak hâlinde olmak üzere üç nüshasına ulaşılmıştır. Araştırmamızın amacı ulaşılan bu nüshalardan hareketle eserin tenkitli metni oluşturup mezkûr tercümeyi umumi bir inceleme ile tanıtmaktır ve Hüseyin Hüsnü Paşa’nın hayatını arşiv belgeleri ve yeni kaynaklarla oluşturmaktır. Bu minvalde ilk olarak okuyucuyu konuya hazırlamak ve Ahidname tercümelerinin önemini vurgulamak maksadıyla Türklerdeki siyasetname/ nasihatname geleneğinin ehemmiyeti üzerinde kısaca durulacaktır. Sonrasında makalenin ilk bölümünde Mâlik el-Eşter ve Ahidname/ Emirname tercümeleri literatürü hakkında kısaca bilgi verilecektir. İkinci bölümde Hüseyin Hüsnü Paşa’nın biyografisi yeni bilgi ve belgeler ışığında yazılacaktır. Ayrıca tertip ettiği Divan ve Manzûme-i Hüsn-i Eser kısaca tanıtılacaktır. Üçüncü bölüm Terceme-i Ahd-i Azîz’in incelemesi hakkındadır. Burada eserin dili, aidiyeti, muhtevası, ismi, sunulduğu kişi üzerinde durulup eser hakkında umumi inceleme yapılacaktır. Metin bölümünden hemen önce tespit edilen üç nüshanın tavsifi yapılacaktır. Son bölümde tespit ettiğimiz üç yazma nüshası üzerinden tenkitli metin oluşturulacaktır. Sonuç bölümünde Ahidname tercümesinin gerçekleştirilmesinin ardındaki nedenler tarihsel açıdan tartışılacak ve eserin bütünündeki kolektif yapı ve ileride yapılabilecek çalışmalar üzerinde durulacaktır. |
|---|---|
| ISSN: | 1306-8253 |