Sudan’da Din Eğitimi: Tarihi Süreç ve Mevcut Durum
Tarihi süreçte dış siyasi müdahalelere ve iç savaşlara maruz kalan Sudan, değişikliklere ve yetersiz imkânlara rağmen eğitime, özellikle de din eğitimine büyük önem vermiştir. Ülkenin eğitim yapısı ilk dönemlerden itibaren İslam’ı merkeze alan bir formda başlamış ve aynı parametre ile farklı biçimle...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Gaziantep University
2025-06-01
|
| Series: | İlahiyat Akademi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4632542 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Tarihi süreçte dış siyasi müdahalelere ve iç savaşlara maruz kalan Sudan, değişikliklere ve yetersiz imkânlara rağmen eğitime, özellikle de din eğitimine büyük önem vermiştir. Ülkenin eğitim yapısı ilk dönemlerden itibaren İslam’ı merkeze alan bir formda başlamış ve aynı parametre ile farklı biçimlerde günümüze değin devam etmiştir. Sudan eğitim sistemi okul öncesi dönemden üniversite dönemine kadar çeşitli kademelerden oluşmaktadır. Din eğitimi, okul öncesi dönemden üniversiteye kadar geleneksel ya da resmî yollarla verilmektedir. Geleneksel yöntemlerle din öğretimi faaliyeti yapan halveler, temelde Kur’an-ı Kerim öğretimini merkeze alan ve günümüzde de varlığını sürdüren en önemli kurumlar olmuştur. Bu kurumlar daha çok okul öncesi çocuklarına verilen dinî eğitim sürecini kapsamaktadır. Örgün eğitim kurumlarında ise her sınıf kademesinde din eğitimi dersleri zorunlu olarak müfredatta yer almaktadır. Din eğitimi ders kitapları farklı öğrenme alanlarından oluşmaktadır. Sınıf kademesine göre değişen bu öğrenme alanlarında Kur’an-ı Kerim ve hadis öğretimini merkeze alan bir yaklaşım söz konusudur. Ehli sünnet inancına dayalı anlatılan konularda herhangi bir fıkhi mezhebin benimsenmediği görülmüştür. Ülkede çok sayıda özel ve vakıf okulları bulunmaktadır. Devlet okulları ulusal müfredata tabi iken yabancı özel okullar farklı müfredatları uygulayabilme özgürlüğüne sahiptir. Uygulanan bu müfredatlarda Müslüman öğrenciler için din eğitimi dersi zorunlu iken gayrimüslim öğrencilere zorunlu değildir. Bu bakımdan ülkede yabancıların ve gayrimüslimlerin kendi dinlerinin eğitimini alma hakkı yasalarla garanti altına alınmıştır. Görüldüğü gibi Sudan’ın eğitim sistemi dinî temeller üzerine inşa edilmiştir ancak modern eğitim anlayışından da vaz geçilmemiştir. Geleneksel ve modern eğitimi bütünleştiren bir yaklaşım söz konusudur. Sudan farklı eyaletlerden oluşan bir yönetim yapısına sahiptir. Ancak takip edilecek müfredat ve ders kitapları bakanlığın ilgili kurumları tarafından hazırlanmaktadır. Sudan’ın eğitim sistemi, sekiz yıllık temel eğitim, üç yıllık ortaöğretim ve dört yıllık yükseköğretim şeklinde yapılandırılmıştır. Ancak, ekonomik zorluklar, siyasi istikrarsızlık ve altyapı eksiklikleri nedeniyle eğitimde ciddi eşitsizlikler bulunmaktadır. Kırsal bölgelerde okullaşma oranları düşük olup, özellikle kız çocuklarının eğitime erişimi sınırlıdır. Son yıllarda eğitim reformları yapılsa da kaynak yetersizliği ve çatışmalar nedeniyle gelişim süreci yavaş ilerlemektedir. Devlet okullarında eğitim tamamen ücretsizdir. Ülkede devam eden iç çatışmalar, ekonomik yetersizlikler, iç göç ve okul terki gibi sorunlar eğitim alanında yaşanılan en önemli sorunlar olarak görülmektedir. Bu çalışmanın amacı tarihi süreçte ve günümüzde iç savaşlar ve darbeler yaşayan Sudan’ın din eğitimi tarihini ve mevcut yapısını incelemektir. Doküman incelemesi yöntemine dayanan bu nitel çalışmada başta Eğitim ve Öğretim Bakanlığının (Vezaratü’t-Terbiyeti ve’t-talim) ve diğer resmî kurumların hazırladığı eğitim raporları incelenmiştir. Çalışmada öncelikle Sudan hakkında genel bilgiler verilmiş, din-devlet ilişkileri, eğitim ve inanç özgürlüğüne dair anayasal haklar ele alınmış, akabinde eğitim ve din eğitimi faaliyetlerinin tarihi sürecine değinilmiştir. Bu bağlamda ülkenin genel eğitim ve din eğitimi politikaları incelenerek genel değerlendirmelerde bulunulmuştur. Ülkemizde Sudan’ın eğitim yapısına dair çalışmalara rastlanmadığı için bu çalışmanın literatüre katkı sunacağı düşünülmektedir. |
|---|---|
| ISSN: | 2149-3979 |