Ordoliberalizmden Günümüze Sosyal Piyasa Ekonomisi: Bir Üçüncü Yol Arayışı
Sosyal piyasa ekonomisi, serbest piyasa ilkeleri ile sosyal adalet hedeflerini uzlaştırmayı amaçlayan, ordoliberal düşünceye dayalı olarak 20. yüzyılın ortalarında Almanya'da şekillenmiş özgün bir ekonomik modeldir. Bu yaklaşım, klasik liberalizmin piyasa merkezli mantığını korurken, piyasa eko...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Sakarya University
2025-06-01
|
| Series: | Skad |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4821306 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Sosyal piyasa ekonomisi, serbest piyasa ilkeleri ile sosyal adalet hedeflerini uzlaştırmayı amaçlayan, ordoliberal düşünceye dayalı olarak 20. yüzyılın ortalarında Almanya'da şekillenmiş özgün bir ekonomik modeldir. Bu yaklaşım, klasik liberalizmin piyasa merkezli mantığını korurken, piyasa ekonomisinin hukuk devleti çerçevesinde denetlenmesi ve sosyal refah ilkeleriyle desteklenmesi gerektiğini savunmuştur. Almanya’da Ludwig Erhard’ın liderliğinde uygulamaya konulan bu model, savaş sonrası dönemde “Alman Mucizesi” olarak adlandırılan hızlı ekonomik toparlanma ve toplumsal istikrarın temel dayanaklarından biri olmuştur. Bu çalışmada, sosyal piyasa ekonomisinin kuramsal temelleri, Fichte’nin ulusal ekonomi anlayışı, List’in kalkınmacı korumacı modeli ve Weber’in kurumsal rasyonalite yaklaşımı üzerinden tarihsel bağlam içerisinde ele alınmaktadır. Freiburg Okulu ve ordoliberalizmin rekabeti esas alan piyasa düzeni anlayışı ise modelin teorik bütünlüğünü sağlamaktadır. Bu makale, Almanya deneyimine paralel olarak, Fransa’nın 1945–1975 yılları arasındaki “Şanlı Otuz Yıl” süreci analiz edilmekte ve devlet müdahalesine dayalı sosyal refah devleti modelinin ekonomik büyüme ile toplumsal dönüşüm üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir. Fransa’nın planlamacı kalkınma politikaları, sosyal güvenlik reformları ve kurumsal dönüşüm süreçleri, sosyal piyasa ekonomisinin gelişmekte olan ülkelerdeki potansiyel uygulamalarına dair önemli çıkarımlar sunmaktadır. Bu çerçevede, Almanya ve Fransa örnekleri üzerinden, sosyal piyasa ekonomisinin gelişmekte olan ülkelerde dışa bağımlılığı azaltma, kurumsal kapasiteyi güçlendirme ve sosyal eşitsizlikleri dengeleme potansiyeli analiz edilmektedir. Covid-19 pandemisi sonrası dönemde yeniden yükselen devlet müdahalesi eğilimleri göz önünde bulundurularak, sosyal piyasa ekonomisinin neoliberal politikalara karşı sürdürülebilir, dengeli ve kapsayıcı bir alternatif model olarak taşıdığı değer vurgulanmaktadır. |
|---|---|
| ISSN: | 2667-4718 |