Konserwacja wzgórza zamkowego w Gniewie w latach 1961–2011. Pół wieku w dziejach zabytku

Zespół wzgórza zamkowego w Gniewie należy do grupy najcenniejszych zabytków związanych z państwem krzyżackim. Wielokrotnie w swoich dziejach niszczony i przebudowywany zamek konwentualny, siedziba polskich starostów, w XIX wieku magazyn, potem więzienie i koszary, zniszczony pożarem w 1921 roku, pr...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Marcin Gawlicki
Format: Article
Language:English
Published: Lublin University of Technology 2023-12-01
Series:Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Subjects:
Online Access:https://ph.pollub.pl/index.php/odk/article/view/3373
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Zespół wzgórza zamkowego w Gniewie należy do grupy najcenniejszych zabytków związanych z państwem krzyżackim. Wielokrotnie w swoich dziejach niszczony i przebudowywany zamek konwentualny, siedziba polskich starostów, w XIX wieku magazyn, potem więzienie i koszary, zniszczony pożarem w 1921 roku, przez szereg kolejnych dziesięcioleci pozostawał w formie ruiny. Początek badań architektonicznych, prac projektowych, budowlanych i konserwatorskich na terenie zamku gniewskiego datuje się na lata 60–te XX wieku. Artykuł przedstawia efekty prac prowadzonych przez PP Pracownie Konserwacji Zabytków w latach 1962–1990 oraz dotychczas niepublikowane wyniki, wykonanych w latach 1972–1973, badań historyczno-architektonicznych zabudowy wzgórza zamkowego. Zaprezentowana zostanie także autorska koncepcja adaptacji zamku, wykonana w 1973 roku na podstawie wyników badań i rozwarstwienia chronologiczne. W oparciu o zasadę ograniczonej interwencji w strukturę zabytku, przy wykorzystaniu zaangażowania mieszkańców oraz lokalnego potencjału inwestycyjnego, w latach 1991–2001, przy aktywnym udziale wojewódzkiego konserwatora zabytków, zrealizowano pierwszy etap prac adaptacyjnych. Realizacja drugiego etapu w latach 2002–2011 polegała na modyfikacji programu użytkowego wynikającej z nowych oczekiwań skoncentrowanych na obsłudze ruchu turystycznego dostosowanych do realnych możliwości finansowania. W okresie pięćdziesięciu lat, dzięki działalności wielu osób i instytucji, w zmieniającym się otoczeniu organizacyjnym i finansowym przy ewolucji teorii ochrony zabytków, zamek w Gniewie doprowadzony został do stanu umożliwiającego jego użytkowanie. Zasadniczo zmieniona koncepcja architektoniczna oraz związany z nią charakter i zakres prac budowlano – konserwatorskich prowadzonych po 2011 roku wyznaczył cezurę czasową niniejszego artykułu.
ISSN:2543-6422