بررسی تعامل نفس و بدن در سیر کمال نفس ازنظر ابن‌سینا با محوریت قصیده‌ی عینیه

قصیده‌ی عینیه یکی از آثار تمثیلی و منظوم ابن‌سینا، اثری فلسفی است که به بررسی رابطه‌ی نفس و بدن رداخته و جنبه‌های مختلف آن را تحلیل‌کرده‌است. در این اثر سه جایگاه برای نفس و بدن در مسیر کمال نفس ترسیم‌شده‌است. جایگاه نخست به پیوند نفس و بدن اختصاص دارد و به مبانی فلسفی این تعلق می‌پردازد. این مبانی...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: عین‌الله خادمی, راحله ابراهیمی, علی قنواتی, اسماء اسحاقی نسب
Format: Article
Language:Persian
Published: Imam Sadiq University 2024-09-01
Series:حکمت سینوی
Subjects:
Online Access:https://ap.isu.ac.ir/article_77534_4ef78b6ef6a4cb20587e1c7c30f555b9.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:قصیده‌ی عینیه یکی از آثار تمثیلی و منظوم ابن‌سینا، اثری فلسفی است که به بررسی رابطه‌ی نفس و بدن رداخته و جنبه‌های مختلف آن را تحلیل‌کرده‌است. در این اثر سه جایگاه برای نفس و بدن در مسیر کمال نفس ترسیم‌شده‌است. جایگاه نخست به پیوند نفس و بدن اختصاص دارد و به مبانی فلسفی این تعلق می‌پردازد. این مبانی نشان‌می‌دهد که بدن به‌عنوان ابزاری برای فعالیت‌های نفس، نقشی حیاتی در آغاز حرکت کمالی آن دارد. جایگاه دوم به نقش دوگانه‌ی بدن می‌پردازد. ابن‌سینا بیان‌می‌کند که از یک ‌سو نفس به بدن متمایل است و به‌همین‌خاطر از مکتب گنوسی‌ـ که بدن را بی‌ارزش می‌داند‌ـ فاصله‌می‌گیرد؛ از سوی ‌دیگر به‌دلیل علاقه‌ی ذاتی نفس به عقل، بدن را ابزاری محدودکننده قلمدادمی‌کند و از آن فاصله‌می‌گیرد. این تعارضْ نشان‌دهنده‌ی طبیعت دوگانه‌ی ارتباط نفس و بدن است. جایگاه سوم به ترک بدن و صعود نفس اختصاص دارد که در آن، نفس از قیدهای جسمانی رهایی می‌یابد و به‌سوی کمال مطلق حرکت‌می‌کند. این مرحلهْ نماد جدایی کامل نفس از بدن و دستیابی به درجات بالای عقلانی است. در این مقاله تلاش‌شده‌است تا ضمن بررسی دقیق هر جایگاه، مبانی فلسفی مرتبط نیز به‌صورت جامع تحلیل شود. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی‌ـ‌تحلیلی است و بر پایه‌ی تفسیر آثار فلسفی ابن‌سینا شکل‌گرفته‌است.
ISSN:2538-5275
2538-5267