ÖZBEKİSTAN’IN VİZYONER LİDERİ ŞEVKET MİRZİYOYEV’İN DİL POLİTİKASI
2016 yılında göreve gelen Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in liderliğinde tarımdan ekonomiye, turizmden ulaşım altyapısına, eğitimden sağlık hizmetlerine, sanattan spora ve dış politikadan dil politikasına kadar pek çok alanda önemli kalkınma hamleleri gerçekleşmiştir. Hükümeti yöneten gü...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | German |
| Published: |
Ankara Haci Bayram Veli University
2025-06-01
|
| Series: | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4576805 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | 2016 yılında göreve gelen Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in liderliğinde tarımdan ekonomiye, turizmden ulaşım altyapısına, eğitimden sağlık hizmetlerine, sanattan spora ve dış politikadan dil politikasına kadar pek çok alanda önemli kalkınma hamleleri gerçekleşmiştir. Hükümeti yöneten güçlü iradenin; açık kapılar siyaseti izleyerek komşu ülkelerle sınır anlaşmazlıkları konusunda yapıcı tutum sergilemesi ve bölgenin istikrarı noktasında inisiyatif alarak Türk Devletleri Teşkilatı’na katılması önceki dönemin aksine dış politikada etkin, vizyoner bir yönetim anlayışını sürdürdüğünü göstermesi bakımından mühimdir. Bu anlayış, geniş bir coğrafyada Türkçe ile kurulan gönül bağını dikkate alarak ülkenin dil stratejisini de belirleyen en temel faktör olmuştur. Nitekim Mirziyoyev’in 2019’da ilan ettiği “2030 yılı dil vizyonu” konsepti ile ortaya koyduğu ilkeli tutum sayesinde; dilin korunmasına yönelik yasa tasarıları hazırlanmış, kararlar çıkartılmış, dil komiteleri oluşturulmuş, akademisyenler görevlendirilmiş, kamuda bir dizi önlemler alınmıştır. Dolayısıyla ana dilin etki gücünü pekiştirmek amacına yönelik eğitim, kamu yönetimi, medya ve hukuki alanlarda Özbekçenin kullanımı teşvik edilmiştir.Özbekçe, Sovyetler Birliği döneminde baskı altında tutulmuş, Rusça ön planda olmuştur. Söz konusu süreçte dil, sadece kültürel bir unsur olarak görülmüş, resmi ve bilimsel alanlarda Rusçanın üst dil olduğu vurgulanmıştır. Bu çalışmada; Sovyetler Birliği’nin Türkistan’da “Milliyetler Prensibi” temelinde “sosyal değişimi başlatan bir çaba” olarak da görülen dil politikasına, Özbekçenin statü ve korpus planlamaları kapsamında Özbek makamlarının lisanı korumaya yönelik yaklaşımlarına, dili canlandırma yolunda atılan kurumsal adımlara, ulus modeline dayanan yeni bir kimlik inşa etme sürecine, alfabe reformlarına, eylemler stratejisine, 2030-2040 vizyon belgelerinin olumlu etkisine değinilmiştir. |
|---|---|
| ISSN: | 1306-8253 |