“Hazal” (1979) Filminin Toplumsal Değişim ve Din İlişkisi Açısından İncelenmesi
Toplumsal seyri değiştiren bazı tarihî dönüm noktaları, yalnızca sosyal yapının köklü bir dönüşümüne zemin hazırlamaz aynı zamanda sinema için de bu dönüşümün çeşitli yansımalarının işlenebileceği güçlü ve tükenmez bir anlatı evreni sunar. Cumhuriyet sonrası dönemde, şehirleşme ve modernleşme süreçl...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Hakan AYDIN
2025-06-01
|
| Series: | Medya ve Din Araştırmaları Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4736991 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Toplumsal seyri değiştiren bazı tarihî dönüm noktaları, yalnızca sosyal yapının köklü bir dönüşümüne zemin hazırlamaz aynı zamanda sinema için de bu dönüşümün çeşitli yansımalarının işlenebileceği güçlü ve tükenmez bir anlatı evreni sunar. Cumhuriyet sonrası dönemde, şehirleşme ve modernleşme süreçlerinin hız kazanmasıyla birlikte sinemada hem bir dönüşüm yaşanmış hem de toplumsal değişimi yansıtma işlevi üstlenmiştir. Bu bağlamda, çalışmanın odağını oluşturan Hazal (1979) filmi, Necati Haksun’un hâkimlik deneyimlerinden yola çıkarak kaleme aldığı Kutsal Ceza (1973) romanından uyarlanmış olup, söz konusu dönüşümün sinemadaki izdüşümünü anlamak açısından dikkate değer bir örnek teşkil etmektedir. Dönem olarak Türkiye, 1971 muhtırasının ardından henüz toparlanma sürecindeyken, 1980 darbesine giden süreçte siyasi ve toplumsal çalkantıların etkisi altındaydı. Bu atmosferde çekilen Hazal filmi, kırsal alandaki sosyal yapılanmaları, aşiret-ağalık sistemini, şeyhlik gibi otorite biçimlerinin toplum nezdindeki karşılıklarını, kadının bu toplumdaki konumunu ve ataerkil pazarlığı ve değişime yönelik direnç gibi pek çok içeriği bünyesinde barındırmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve film, tematik içerik analizi tekniğiyle incelenmiştir. Ayrıca filmin çekildiği dönemin sosyokültürel yapısını anlamak için de ilgili dönemi ele alan literatür incelemesi gerçekleştirilmiştir. Film, Türkiye’de kırsal kesimde süregelen feodal değerlerin insan hayatı üzerindeki etkilerini din, toplumsal cinsiyet ve değişime direnç üçgeninde sorgulayan bir yapımdır. Bu açıdan film toplumsal değişime yönelik direncin gelenek, din ve ataerkil yapılar üzerinden nasıl meşrulaştırıldığını ortaya koymakta; bu direncin hem kadınlar hem de erkekler üzerinde baskı ve şiddet üretme biçimlerini görünür kılmaktadır. |
|---|---|
| ISSN: | 2636-8811 |