Dwa językowe obrazy pedagogiki

W prezentowanym artykule przedmiotem badania są dwa językowe obrazy pedagogiki wynikające z dwóch odmiennych linii wyjaśniania etymologii polskiego leksemu (wyrazu) pedagogika. Celem badania jest wydobycie na jaw toposów używanych w trakcie uprawiania pedagogiki w oparciu o dwie różne linie etymolo...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Dariusz Stępkowski
Format: Article
Language:English
Published: University of Humanities and Economics in Łódź 2025-07-01
Series:Kultura i Wychowanie
Subjects:
Online Access:https://ojs.ahe.lodz.pl/index.php/kultura_i_wychowanie/article/view/837
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:W prezentowanym artykule przedmiotem badania są dwa językowe obrazy pedagogiki wynikające z dwóch odmiennych linii wyjaśniania etymologii polskiego leksemu (wyrazu) pedagogika. Celem badania jest wydobycie na jaw toposów używanych w trakcie uprawiania pedagogiki w oparciu o dwie różne linie etymologiczne, rozpoznanie ukonstytuowanych na tych toposach modeli myślenia i działania pedagogicznego oraz zwrócenie uwagi na konsekwencje wynikające dla współczesnego rozumienia tożsamości pedagogiki jako nauki. W badaniu wykorzystano metodę przeszukiwania źródeł wtórych i systemowo-funkcjonalną analizę dyskursu. Po przeanalizowaniu materiału badawczego stwierdzono, że w wyjaśnianiu etymologii polskiego leksemu (wyrazu) pedagogika dominuje linia pajdetyczna, natomiast prawie wcale nieznana jest linia pajdeutyczna. W pierwszej z nich wykorzystuje się topos pais-ago, w drugiej topos pajdeja. Nad pierwszym nadbudowuje się model pajdetyczny, nad drugim – model pajdeutyczny. Wskutek bezsprzecznego zdominowania polskiej myśli pedagogicznej przez pierwszy z tych modeli transmituje się z pokolenia na pokolenie stereotyp niskiego statusu naukowego pedagogiki, z nieufnością odnosi się do ujęć dowartościowujących rolę dziecka/podopiecznego/wychowanka/ucznia w działaniu pedagogicznym i likwiduje różnice między terminami pedagogicznymi.
ISSN:2544-9427
2083-2923